Kruisstraatkapel
Een eigenaardig gebouwd monumentje staat op de hoek van de Beverenstraat en de Stegelstraat. Het bevat geen Mariabeeldje doch wel het opschrift “Kruisstrate kapel”, in gleiswerk uitgevoerd. Het is gebouwd geweest rond 1990 door Jozef Casteleyn en Benny Veranneman en behoort bij het huis nr. 76.
Verduyns kruis
Niemand kon mij vertellen wanneer en waarom dit kruis opgericht werd. Zeker stond het vroeger vlak aan de zoom van Colpaerts bossen, en vlak voor de woning van de boswachter. Deze woning is nu de schuur geworden en draagt het jaartal 1841. De linden rond het kruis en deze aan de ingang van de hoeve lijken even oud. Werd het kruis in dat jaar ook gebouwd? Is het, zoals in veel gevallen, de herinnering aan een jachtongeval of aan de dood van een reiziger? De verbeelding heeft vrij spel. Er stonden echter zeker al gebouwen op die plaats vóór 1841.
In 1918 is de Australische vliegenier James Cowan gevallen op Onlede Molen en naast het kruis begraven. Na de oorlog is de familie overgekomen en heeft nasporingen gedaan. Ze hebben de begraafplaats ontdekt, en er een fles op geplaatst, inhoudende een document met naam en eenheid van de vliegenier. Vervolgens zijn ze naar de wagenmaker Waltrimaaertens gegaan aan de Vierweg op Onlede Molen, en hebben hem gevraagd een houten omheining rond het graf te zetten. Later werd het lijk opgegraven en naar het Engels soldatenkerkhof van Dadizele overgebracht.
Nadat de houten omheining rond het kruis vernield was geworden door vandalen heeft de familie Verduyn er in 1977 een mooie ijzeren omheining geplaatst, die prachtig past bij het kruis. Heel het gebied, dus ook het kruis, was tot 1921 eigendom van graaf Gaston D’Hespel – Maria de Penerande de Franchimont en ging dan over in de handen van de families Colpaert en Verduyn. Danny, de laatste telg van de familie Verduyn, heeft voor het kruis een zwart bord geplaatst, waarop met witte letters het verhaal van de Australische vliegenier vermeld wordt.
Verduyns kapelletje
In 2013 – 2014 heeft Danny Verduyn een Margarethakapelletje gemetst voor zijn hofplaats. Hij gebruikte hoofdzakelijk gerecycleerd materiaal, onder andere een grafsteen van het kerkhof.
Danny overleed onverwachts op 01/08/2015.
Antoniuskapelletje Desplentere
Nog verder dan Verduyns kruis, voorbij de spoorweg, vlak bij de voormalige herberg “De Vliekaert” hing een klein houten Antoniuskapelletje aan een linde. Het werd er opgehangen in vervanging van een grote kapel, die gebouwd geweest is tussen 1870 en 1880. Deze kapel stond tussen twee linden, en er was een haag rond. In 1958-59 was ze bouwvallig geworden en is ze afgebroken.
De oorsprong van deze kapel gaat terug tot halfweg de negentiende eeuw. In die tijd was er een hoeve gebouwd ten noorden van de blinde zijweg, die links aan de voormalige herberg ”De Bras”, dus over de spoorweg, de Beverenstraat raakt. Dat is dus een honderdtal meter verder dan de plaats waar de kapel stond. De huidige gebouwen staan allen ten zuiden van die zijweg. Deze hoeve werd bewoond door de familie Callewaert.
Op zekere dag brandde de hoeve ten gronde af, en de bewoners waren ervan overtuigd dat er een kwade of boze hand in het spel was[1]. Gelet op de gebruiken van toen, de afgelegen plaats aan de rand van de Huweinsbossen op de heuvelkam, is het misschien niet gewaagd te veronderstellen dat die mensen in hun angst de paters van Roeselare geraadpleegd hebben. Feit is, dat ze een honderdtal meter ten noorden van hun hoeve een kapel gebouwd hebben ter ere van sint Antonius, en dat ze de hoeve herbouwd hebben ten zuiden van de weg op de middelste plaats van de drie nu bestaande huizen. Waarschijnlijk heeft de kapel hen de nodige gemoedsrust terug geschonken.
[1] Dank zij het krantenknipsel kunnen we de brand dateren op 10 augustus 1877. Merkwaardig is dat kwaad opzet uitdrukkelijk uitgesloten wordt, terwijl de bewoners van het tegendeel overtuigd waren.
Omstreeks 1995 kwam de toenmalige bewoner mij vragen een nieuw Antoniusbeeld in het vernieuwde kapelletje te plaatsen. Ik heb uiteindelijk het oude beeldje gerestaureerd.
De oude hoeve werd afgebroken in 2000. Het kapelletje ter ere van sint Antonius hangt nu aan een boom midden het voorhof van de totaal vernieuwde hoeve, nr 90. Het is niet meer zichtbaar vanaf de straat. De huidige bewoners Eddy Depoortere – Micheline Fiems zorgen er nog altijd goed voor.